Artroza stawu kolanowego: przyczyny, objawy i leczenie

Artrozę stawu kolanowego rozumie się jako zmniejszenie sprawności chrząstki w wyniku jej skrzywienia i zniszczenia. Inne terminy są używane w odniesieniu do tej choroby -gonartrozaorazdeformująca choroba zwyrodnieniowa stawów. Obecnie stosuje się kilka metod leczenia choroby: wybiera się konkretną opcję, biorąc pod uwagę indywidualne cechy pacjenta.

Specyfika choroby

Choroba zwyrodnieniowa stawu kolanowego zwykle rozwija się stopniowo. Z reguły występuje u kobiet i osób starszych, które mają nadwagę lub mają wady żył. Choroba może wystąpić na jednym lub obu kolanach jednocześnie.

Główne etapy rozwoju artrozy kolana:

1. Wstępny. Na skutek wzajemnego tarcia chrząstek i wzrostu ich chropowatości następuje spadek parametrów amortyzacji stawu. Czasami obserwuje się powstawanie pęknięć.
2. Druga. Na tym etapie kość zaczyna pokrywać się naroślami (osteofitami). Na wewnętrznej powierzchni worka stawowego krzywizna jest ustalona, obserwuje się sztywność w pracy kończyny. W efekcie staw kolanowy stopniowo zmniejsza swoją funkcjonalność. Ze względu na zmniejszenie grubości wyściółki międzychrzęstnej obserwuje się zmniejszenie odległości między kością piszczelową a udową.
3. Trzeci. Jeśli nic nie zostanie zrobione, ból w okolicy kolana staje się trwały z powodu nieodwracalnego uszkodzenia tkanki chrzęstnej. Pacjent na tym etapie nie jest już w stanie normalnie się poruszać.

Pierwsze objawy artrozy stawu kolanowego są wystarczającym powodem, aby skonsultować się ze specjalistą. W przeciwnym razie istnieje realne niebezpieczeństwo niepełnosprawności.

Dlaczego pojawia się artroza

Główne przyczyny rozwoju artrozy stawu kolanowego:

• skłonność dziedziczna;
• tymczasowe unieruchomienie stawu kolanowego w wyniku urazu;
• chirurgiczne usunięcie łąkotki;
• wysoka aktywność fizyczna, ciągła hipotermia;
• otyłość, problemy z nadwagą;
• zerwanie więzadeł (ich osłabienie);
• inne choroby stawów (zapalenie stawów, obrzęk, różne stany zapalne);
• awarie normalnego metabolizmu, niedobór wapnia w organizmie;
• płaskostopie (brak środka ciężkości zwiększa nacisk na staw);
• stres, ogólne zmęczenie, brak snu.

Objawy

Oznaki prawdopodobnej obecności choroby zwyrodnieniowej stawu kolanowego:

• Ból w stawie kolanowym. Ból pojawia się nagle na tle wysiłku fizycznego. Na pierwszym etapie mówimy o prawie niezauważalnym lumbago, później choroba staje się bardziej poważna.
• Wizualne naruszenie kształtu kolana. Dzieje się to na późniejszych etapach.
• Nagromadzenie płynów, torbiel Bakera. Są to namacalne uszczelnienia w tylnej części stawu kolanowego.
• Pojawienie się chrupnięcia chrząstki na tle ostrego bólu. Wskazuje to na drugi lub trzeci etap gonartrozy.
• Zapalenie wewnętrznej części worka stawowego. Objawia się obrzękiem i wzrostem chrząstki.
• Sztywność kolana z powodu silnego bólu, aż do całkowitego unieruchomienia. Dzieje się tak w zaawansowanych stadiach choroby.

Leczenie

Skuteczne leczenie artrozy stawu kolanowego jest możliwe tylko przy zastosowaniu zintegrowanego podejścia. Współczesna medycyna nie może jeszcze zaoferować jednego konkretnego leku, który może wyeliminować to zaburzenie. Powodzenie zabiegów leczniczych zależy od terminowości wykrycia problemu, co pozwala na rozpoczęcie walki z gonartrozą już na wczesnym etapie.

Rozpoczynając leczenie specjalista realizuje kilka celów:

• jak najbardziej zmniejszyć objawy bólu;
• wznowić normalny przepływ składników odżywczych do stawu;
• zwiększyć intensywność krążenia krwi w okolicy kolana;
• przywrócić funkcjonalność mięśni podporowych w obszarze problemowym;
• spraw, aby kolano było jak najbardziej mobilne;
• rozszerz przestrzeń między połączonymi kośćmi.

Dokładny algorytm leczenia ustalany jest indywidualnie. Rozróżnij techniki zachowawcze i chirurgiczne.

metoda konserwatywna

Takie podejście jest stosowane we wczesnych stadiach wystąpienia choroby i polega na stosowaniu różnych leków i ćwiczeń terapeutycznych.

Środki przeciwbólowe, przeciwzapalne

Aby wyeliminować lub zmniejszyć ból w stawie kolanowym, lekarz zwykle zaleca stosowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych. W aptekach są reprezentowane przez tabletki, maści i zastrzyki. Żele rozgrzewające i znieczulające, maści i plastry wykazują dobrą skuteczność w łagodzeniu bólu.

Pozytywny wynik w tym przypadku osiąga się zwykle po 3-4 dniach. Należy rozumieć, że leki te nie eliminują choroby, a jedynie zmniejszają ból. Zaleca się przyjmowanie środków przeciwbólowych tylko za radą specjalisty i tylko przy naprawianiu bólu nie do zniesienia. Faktem jest, że NLPZ wywołują różne skutki uboczne (szczególnie cierpi na przewód pokarmowy).

Leki hormonalne

W niektórych przypadkach, aby złagodzić ból w chorobie zwyrodnieniowej stawu kolanowego, lekarz może przepisać zastrzyki hormonalne. Takie podejście stosuje się, gdy skuteczność NLPZ jest słaba na tle postępującej choroby.

Hormony są przepisywane przez krótki okres (1-10 dni) podczas zaostrzeń choroby zwyrodnieniowej stawów i gromadzenia się płynu w stawie kolanowym.

Chondroprotektory

Aby przywrócić i odżywić warstwę chrzęstną na początku rozwoju choroby, tzw. chondroprotektory (glukozamina, siarczan chondroityny). Glukozamina uruchamia proces regeneracji chrząstki, poprawia metabolizm, blokuje procesy destrukcyjne. Siarczan chondroityny rozbraja niebezpieczne enzymy, zwiększa ilość kolagenu (białko to odżywia chrząstki wilgocią). Według czołowych lekarzy leki te wykazują obecnie największy pozytywny wpływ w leczeniu gonartrozy.

W szczególnie krytycznych przypadkach, gdy tkanka chrzęstna uległa poważnym anomaliom, chondroprotektory są nieskuteczne. Przepisując glukozaminę i siarczan chondroiny, lekarz wskazuje konkretne dawki dzienne. Dopiero systematyczne podejście do przyjmowania tych leków daje szansę na pozytywne rezultaty. W sprzedaży są reprezentowane przez tabletki, kapsułki, zastrzyki, żele.

Środki rozszerzające naczynia krwionośne

Aby usunąć skurcze układu naczyniowego, zoptymalizować przepływ krwi i metabolizm w okolicy kolana, lekarz przepisuje środki na rozszerzenie naczyń. Z reguły są przepisywane w połączeniu z chondroprotektorami. Jeśli na tle artrozy płyn w kolanie nie zostanie zebrany, można pocierać staw maścią rozgrzewającą i uczestniczyć w sesjach masażu terapeutycznego.

Kwas hialuronowy

W swoim składzie chemicznym substancja ta jest bardzo zbliżona do płynu dostawowego. Po wprowadzeniu do stawu kwas wytwarza film, który chroni chrząstkę przed wzajemnym tarciem. Dozwolone jest stosowanie leku po ustąpieniu zaostrzenia.

Ćwiczenia terapeutyczne

W chorobie zwyrodnieniowej stawu kolanowego,uciekać się do terapii ruchowej, ale tylko pod ścisłym nadzorem lekarza prowadzącego lub doświadczonego trenera. Samoleczenie jest surowo zabronione ze względu na ogromne ryzyko nieostrożnych ruchów i obciążeń. Właściwe stosowanie ćwiczeń fizjoterapeutycznych pomaga utrzymać staw w dobrej kondycji, usuwa skurcze mięśni i łagodzi nieprzyjemne objawy. Surowo zabrania się wykonywania ćwiczeń fizjoterapeutycznych podczas zaostrzeń lub w nieodpowiednich warunkach.

Fizjoterapia

Właściwie stosując techniki fizjoterapeutyczne można znacznie zmniejszyć ból w okolicy kolana, złagodzić stany zapalne oraz poprawić przepływ składników odżywczych do tkanki stawowej. Przed przepisaniem fizjoterapii ortopeda przeprowadza szczegółową diagnozę obszaru problemowego, przepisuje testy ogólne i specjalne, wysyła USG lub prześwietlenie. Takie podejście pozwala sporządzić rzeczywisty obraz problemu i wybrać najlepsze metody.

Dobre działanie przeciwbólowe mają następujące rodzaje fizjoterapii:

• promieniowanie UV. Ze względu na ekspozycję na promienie ultrafioletowe następuje zmniejszenie wrażliwości zakończeń nerwowych i zmniejszenie bólu. Z reguły jest przepisywany w późniejszych stadiach choroby. Standardowy czas trwania leczenia to 7-8 sesji.
• Magnetoterapia lokalna. Poprawia ogólny stan zdrowia pacjenta poprzez zmniejszenie bólu, stanów zapalnych, skurczów mięśni. Magnetoterapia jest zwykle przepisywana przy pierwszym utrwaleniu objawów artrozy stawu kolanowego. Standardowa liczba zabiegów to 20-25 sesji po 30 minut każda.
• Laseroterapia podczerwienią, urządzenia UHF, SMW, ultradźwięki, kąpiele lecznicze itp.

Jeżeli choroba weszła w stadium zmian dystroficznych i deformujących, lekarz zaleca leczenie sanatoryjne. Po dokładnym przestudiowaniu historii pacjenta powstaje konkretna lista procedur.

Chirurgia

Takie podejście, przy odpowiednim wdrożeniu, jest w stanie częściowo lub całkowicie wznowić pracę stawu kolanowego. Tworzenie algorytmu interwencji chirurgicznej uwzględnia poziom zniszczenia tkanki chrzęstnej, stopień zapalenia, ilość zebranego płynu itp. Z reguły interwencję chirurgiczną praktykuje się w późnych stadiach gonartrozy. Takie podejście zakłada fragmentaryczną lub całkowitą wymianę uszkodzonego stawu na endoprotezę.

Główne podejścia do leczenia chirurgicznego:

1. Artrodeza stawu. Podczas zabiegu chirurg ustawia nogę w najwygodniejszej dla pacjenta pozycji, po czym następuje unieruchomienie stawu kolanowego. Wadliwa chrząstka jest całkowicie wyeliminowana. Takie radykalne podejście ma znaczenie tylko w skrajnych przypadkach.
2. Oczyszczenie artroskopowe. Stosuje się go w drugim etapie rozwoju artrozy stawu kolanowego. Przeprowadzane jest chirurgiczne usunięcie uszkodzonych tkanek chrzęstnych, co pozwala uratować osobę przed bólem przez kilka lat (zwykle przez 2-3 lata).
3. Endoprotetyka. W takim przypadku staw kolanowy lub jego oddzielna część zostaje zastąpiona plastikowym, ceramicznym lub metalowym implantem, który całkowicie powtarza anatomiczną konfigurację naturalnego stawu. Obecnie endoprotetyka jest uważana za najskuteczniejszy sposób na przywrócenie pełnoprawnego stylu życia kolanu cierpiącemu na artrozę na następne 15-20 lat.

Umiejętne zaplanowanie i wdrożenie leczenia operacyjnego pozwala na poprawę samopoczucia pacjenta i przywrócenie mu sprawności ruchowej (częściowo lub całkowicie). Jednocześnie należy rozumieć, że po operacji wymagany będzie długi okres rekonwalescencji, uczęszczanie na ćwiczenia fizjoterapeutyczne, mechanoterapię, dietę itp.

Rehabilitacja

Okres rehabilitacji po leczeniu chirurgicznym trwa średnio 90 dni:

Główne zadania rehabilitacji:

• wznowienie zdolności pacjenta do normalnego poruszania się;
• optymalizacja pracy mięśni i stawów;
• stworzenie bloku ochronnego dla protezy.

Drenaż usuwa się 2-3 dni po operacji, po czym można ostrożnie chodzić. Aby złagodzić ból, lekarz przepisuje leki o działaniu chłodzącym. Niewielkie objawy bólowe czasami utrzymują się przez rok po operacji: wynika to z faktu, że proteza potrzebuje czasu na zagojenie. Pacjenci w podeszłym wieku zdrowieją dłużej: aby złagodzić ich stan, przepisuje się im NLPZ. W niektórych sytuacjach lekarz prowadzący przepisuje środki hormonalne o wyraźnym działaniu.

Tydzień później pacjent trafia do ośrodka rehabilitacyjnego pod opieką doświadczonego fizjoterapeuty. Przy opracowywaniu kursu terapii ruchowej brane są pod uwagę indywidualne cechy ciała. Zajęcia odbywają się regularnie (codziennie), ze stopniowym wzrostem obciążeń: chroni to przed urazami i pęknięciami tkanek.

Okres po rozładowaniu

Pod koniec pobytu w ośrodku rehabilitacyjnym pacjent jest wypisywany do domu, udzielając mu szczegółowych zaleceń dotyczących jego przyszłego trybu życia. Taniec i lekka gimnastyka są dozwolone po 6 miesiącach od daty operacji. Jeśli chodzi o poważne obciążenia (bieganie szybko, skakanie, gry sportowe, przysiady z dużym obciążeniem), należy je całkowicie wykluczyć. W przeciwnym razie proteza szybko ulegnie awarii.

Nie podnoś ciężkich przedmiotów o masie większej niż 25 kg. Wewnątrz mieszkania konieczne jest zamontowanie poręczy nośnych: umieszcza się je na schodach, w kabinie prysznicowej i łazience. Wszystkie meble muszą być w pełni funkcjonalne (zwłaszcza krzesła). Te i inne środki zmaksymalizują żywotność protezy. Należy również być przygotowanym na pooperacyjną artrozę stawu kolanowego, która może trwać do 3 lat.

Zapobieganie wystąpieniu choroby

Najlepszym sposobem radzenia sobie z jakąkolwiek chorobą jest zapobieganie jej wystąpieniu.

Skuteczne sposobyprofilaktyka choroby zwyrodnieniowej stawu kolanowego:

• Prawidłowe odżywianie, utrzymanie prawidłowej wagi. Lepiej jest usunąć z diety tłuste i smażone potrawy, alkohol, kawę itp. Doświadczony dietetyk może udzielić szczegółowych porad na ten temat.
• Bądź uważny podczas uprawiania sportu. Pożądane jest maksymalne zmniejszenie obciążenia stawów.
• Uważaj na wszelkie choroby (zwłaszcza zakaźne), traktuj je prawidłowo i unikaj przewlekłych stadiów.
• Uważaj na swoją postawę, nie zaniedbuj chorób kości i kręgosłupa.
• Włącz delikatną aktywność fizyczną do swojej codziennej rutyny (jazda na rowerze, pływanie, spacery, wykonywanie ćwiczeń wzmacniających stawy).
• Unikaj wszelkich opcji samodzielnego leczenia zapalenia stawów kolanowych. Przy pierwszych objawach choroby należy natychmiast skontaktować się z kliniką.
• Prowadź spokojny tryb życia bez stresu i braku snu.
• Podejmij działania w celu wzmocnienia odporności (utwardzanie, przyjmowanie witamin).
• Ubierz się ciepło w zimnych porach roku.

Stosując w swoim życiu zasady zdrowego stylu życia i szukając pomocy medycznej w odpowiednim czasie, możesz zminimalizować ryzyko rozwoju artrozy stawów kolanowych. Wybierając klinikę, pierwszeństwo powinny mieć sprawdzone ośrodki lecznicze wyposażone w nowoczesny sprzęt.